Ambulance Oost meerjarenbeleidsplan_HR_Spread_V7

NEDERLAND GEZOND EN WEL

C r i s i s m a n a g e m e n t

O n d e r z o e k & A n a l y s e

M e l d k a m e r ( 1 1 2 )

D a t a o p s l a g

‘Alles voor de beste zorg’ Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

T 088 4820 222 E info@ambulanceoost.nl www.ambulanceoost.nl

Bezoekadres Demmersweg 55 7556 BN Hengelo

Postadres Postbus 784 7550 AT Hengelo

Voorwoord

Ons leven verandert in een razendsnel tempo. We werken tegenwoordig anders en communiceren op andere manieren met elkaar. Maar ook de invulling van onze vrije tijd en de manier waarop we spullen kopen verandert heel snel. Veranderingen in de wereld en de samenleving raken ook de ambulancezorg. Veel ontwikkelingen zijn het resultaat van nieuwe technologische mogelijkheden. We kunnen hierdoor ons leven, de zorg en onze samenleving op een andere manier organiseren. Maar ook andere factoren spelen een rol, zoals het milieu, de wereldeconomie en de veranderende behoeften van onze samenleving, nu onze bevolking steeds verder vergrijst. De ambulancezorg verandert mee en daar zetten we vol op in. We bereiden ons voor op een toekomst waarin de gezondheidszorg er compleet anders uitziet. Wij moeten met z’n allen nu nadenken over de mogelijkheden en kansen - en de uitdagingen - waarmee wij in de komende jaren te maken krijgen. Daar hebben we met onze Axira-partners letterlijk een schets van laten maken. Een tekening van een samenleving die laat zien hoe onze zorg nu is ingericht en hoe het er in de toekomst uit zou kunnen zien. Wij noemen het ‘het Grote Plaatje’ of ‘the big picture’. Het is een soort visuele gids door de wereld van de regionale zorg, waarin wij zelf een route kunnen kiezen, verkenningen kunnen doen en gesprekken kunnen voeren. In afgelopen jaren is de voorgenomen fusie met de RAV IJsselland niet doorgezet. Hieraan lagen verschillende oorzaken ten grondslag. Een van de voornaamste was het terugkomen van het ABP op een afgegeven goedkeuring op behoud van pensioenaansluiting voor bestaande medewerkers en PFZW voor nieuwe medewerkers. Het intrekken van het fusievoornemen neemt echter de achterliggende motieven en het belang van het fusievoornemen niet weg. Nu de twee organisaties zelfstandig verder gaan is ook het moment aangebroken om eerdere motieven te heroverwegen en een nieuwe strategische koers te bepalen. Dit beleidsplan is onze gids de komende jaren. Samen met onze medewerkers en (zorg) ketenpartners willen we ons voorbereiden op de veranderende toekomst en een gezamenlijke route uitstippen. Onze focus is niet voor niets: “Samen sta je sterker, samen bereik je meer”. Laten we samen gaan voor de beste zorg!

‘Alles voor de beste zorg’ Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

Piet Huizinga Directeur-bestuurder

4

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

Inhoud

1 Inleiding

7

4 Regionale ontwikkelingen

14 14 16 16 17 17 18 18 18 18 18 18 21 21 21 21 22 22 22 19

4.1 Huisartsen(posten)

2 Ambulance Oost

10 10 10 11 11 11 11 11 11 12 12 13 13 13 13 13

4.2 Ziekenhuizen & Acute Zorg Euregio

4.3 Veiligheidsregio Twente

2.1 Missie 2.2 Visie

4.4 Zorgverzekeraar

4.5 Overige stakeholders

3 Landelijke ontwikkelingen

5 Interne organisatie 5.1 Strategie en beleid

3.1 Ziekenhuizen

3.2 Patiënten veranderen

3.3 Demografische ontwikkelingen

5.2 Structuur 5.3 Systemen 5.4 Cultuur

3.4 Patiëntgerichte ketens

3.5 Ontwikkelingen binnen de acute zorg

3.5.1 Zorgcoördinatie

5.5 Medewerkers

3.5.2 Mobiele zorg met én zonder vervoer 3.6 Ordening van de ambulancezorg 3.7 Duurzame inzetbaarheid 3.8 Arbeidsmarktproblematiek 3.9 Technologische ontwikkelingen

6 Conclusie

7 Beleidsthema’s

7.1 Inspelen op veranderingen

3.10 Transitie meldkamer

7.2 Acute mobiele zorg zonder vervoer

7.3 Effectieve en efficiënte werking acute zorgnetwerk

7.4 Samenwerking tijdens een crisis 7.5 Regionale coördinatie acute zorgvragen

7.6 Ambulance Oost gezond en wel

5

6

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

1 Inleiding

We hebben kwaliteit, innovatie en samenwerking hoog in het vaandel staan. Dat vraagt van ons een reflectieve houding. Een houding waarbij we oog hebben voor de belangen van patiënten, (keten)partners en medewerkers. Het vorige beleidsplan liep tot 2015. Toen er geen helderheid kwam over de Wet ambulancezorg (Waz) hebben we het plan verlengd tot 2018. Nu is het tijd voor een nieuw meerjarenperspectief voor 2018 – 2021. Deze periode sluit aan op de toe- komstvisie van de ambulancesector (AZN), die we van harte onderschrijven. Deze keer geen INK–zelfevaluatie, maar een beschrijving van de ontwikkelingen op landelijk en regionaal niveau én in de interne organisatie. Op basis hiervan nemen we beleidsvoornemens en daarmee is de strategie voor de komende jaren bepaald. Jaarlijks houden we een evaluatie. De uitkomsten kunnen tot bijstelling van het beleidsplan leiden. • Tevredenheidsonderzoeken onder patiënten, huisartsen en medewerkers; • Het visiedocument ‘Ambulancezorg in 2025’ van Ambulancezorg Nederland; • Landelijke en regionale contacten en overeenkomsten met ketenpartners; • Interne - & externe dialogen. Leeswijzer Wilt u snel naar de kern van het beleid? In hoofdstuk 7 vindt u de beleidsthema’s voor de komende jaren. Daaraan voorafgaand is de missie en visie van Ambulance Oost (hoofdstuk 2) beschreven, gevolgd door in- en externe beschouwingen (hoofd- stuk 4 en 5) en de conclusies (hoofdstuk 6). Het plan is gebaseerd op onder andere: • Onze bestaande missie en visie; • Voorgaande jaar- en beleidsplannen;

Meer informatie over Ambulance Oost is te vinden op onze website.

Algemene website: https://www.ambulanceoost.nl/ Onze zorginnovaties: https://www.ambulanceoost.nl/alles-voor-de-beste-zorg Onze zorgatlas: https://www.ambulanceoost.nl/zorgatlas

'Kwaliteit, innovatie en samenwerking staan hoog in het vaandel'

7

8

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

2 Ambulance Oost

• Wij hebben een uitstekend opleidings-, loopbaan- en ge- zondheidsbeleid. • Medewerkers voelen zich veilig, vertrouwd en uitgedaagd. • Onze medewerkers zijn actief betrokken bij zorginnovaties. • Wij overtreffen de verwachtingen van de patiënt. • Wij dragen bij aan continu leren en verbeteren. De beste ambulancezorg zo doelmatig mogelijk • Wij excelleren in het primaire proces door een efficiënte en effectieve bedrijfsvoering. • Wij zijn creatief en slagvaardig, zodat we meer kunnen doen met het beschikbare budget. • Wij zijn transparant over onze resultaten. Zorg voor één is gelijk aan zorg voor meer • Wij zijn een betrouwbare en initiatiefrijke schakel in de keten van veiligheid. • Wij kenmerken ons door een uitstekende uitvoering van taken in het kader van opgeschaalde zorg bij calamiteiten en rampen. Ambulancezorg start in de meldkamer • Wij zijn verantwoordelijk voor de meldkamer ambulance- zorg en de meldkamerprocessen, zodat de kwaliteit van de zorg aan de patiënt geborgd is. • Wij verlenen zorg zo doelmatig mogelijk, zodat de juiste hulpverlening zo spoedig als mogelijk naar de patiënt wordt gestuurd. • Wij streven naar het gezamenlijk met andere aanbieders in de (acute) zorg, organiseren en coördineren van de acute zorg op regionale schaal. Een noodsituatie? Dan staan wij voor u klaar! Snel en deskundig, met de beste zorg, door onze bekwame zorgverleners. Bij Ambulance Oost is alles gericht op die momenten dat het erop aankomt. We kennen de nieuwste technieken voor zorg en hulpverlening. We hebben snelle (digitale) contacten met ziekenhuizen en artsen. We werken continu aan onze deskundigheid en specialisatie voor steeds betere zorg. We houden onze kennis van de regio up to date. Zo weten we altijd de weg, zodat we snel op de juiste plek zijn. Natuurlijk zijn onze ambulances technisch tiptop in orde. We laten niets aan het toeval over, we staan dag en nacht voor u klaar.

Ambulance Oost is al meer dan twintig jaar de Regionale Ambulancevoorziening in Twente. We zijn een zelfstandige zorginstelling (stichting). Met de meldkamer ambulancezorg, ambulancehulpverlening, Zorgambulances en Rapid Respon- ders zorgen we 24/7 voor ambulancezorg in Twente. Daarvoor werken we nauw samen met ketenpartners. Dit zijn zowel zorgpartners, als de veiligheidsregio Twente. Centraal in ons denken en doen staat de zorg voor patiënten, de samenwerking met ketenpartners en goed werkgeverschap. We dragen actief bij aan de veranderingen die plaatsvinden in de acute zorg. 2.1 Missie Bij Ambulance Oost werken we met plezier, passie en een grote mate van vakmanschap. Onze focus is: “Samen sta je sterker, samen bereik je meer”. Ambulance Oost is een zorginstelling die: • De bijdrage aan betere patiëntenzorg centraal stelt in beleid en beslissingen. • Continu werkt aan steeds betere zorg. • Goed werkgeverschap nastreeft. • Met klanten, ketenpartners en leveranciers samenwerkt om zo doelmatig en ondernemend de keten van zorg in stand te houden en te verbeteren.

Onze kernwaarden: • Samenwerking • Professioneel

• Innovatief • Respectvol

2.2 Visie Zorg op maat, samen met ketenpartners

• Wij hebben inzicht in de regionale en lokale zorgvraag en zijn flexibel en slagvaardig om samen met ketenpartners, op de patiënt afgestemde zorg te leveren. • Wij richten ons op productdifferentiatie en de toegevoegde waarde van producten en processen. • Wij zijn dienstbaar, initiatiefrijk en inspirerend. Voorop in professionaliteit • Wij gaan respectvol om met anderen: patiënten, ketenpart- ners, collega’s, etc. • Wij leggen meer verantwoordelijkheid bij zorgprofessionals en teams. • Wij sturen op basis van kaders, verantwoordelijkheid en vertrouwen. • Wij delen kennis. • Wij voeren dialogen.

9

10

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

3 Landelijke ontwikkelingen Dit is één van de redenen waarom de arbeidsmarkt steeds krapper wordt en het een grotere uitdaging is om vraag en aanbod van medewerkers in balans te houden.

3.5.1 Zorgcoördinatie Zorgcoördinatie is het organiseren en coördineren van de acute zorg op regionale schaal. Dat doen we samen met andere aanbieders binnen de acute zorg. Voor de patiënt vertaalt dit zich in één (virtueel) loket, waarachter de acute zorgaanbieders vlekkeloos samenwerken. Onderwerpen die horen bij zorgcoördinatie zijn: • Eenduidige toegang tot de acute zorg. • Gezamenlijk eenduidige triage binnen de acute zorg. • Logistiek: de juiste zorg wordt tijdig op de juiste plek geboden. • Ketenkwaliteit: aanbieders leggen verantwoording af aan de hand van gezamenlijk gedragen ketenindicatoren. • Delen van informatie tussen zorgaanbieders binnen de acute zorg. • Gezamenlijke toepassing van nieuwe technologische mogelijkheden. • Zorg op afstand: patiënten thuis monitoren. • Gezamenlijke benadering van de arbeidsmarktproblematiek binnen de acute zorg. • Gezamenlijk opleiden.

3.5.2 Mobiele zorg met én zonder vervoer Regionale ambulancevoorzieningen (RAV’s) zijn de aanbieders van mobiele zorg en brengen de zorg naar de patiënt, dan wel - als dit noodzakelijk is - de patiënt naar de zorg. Ambu- lancezorg is altijd en overal beschikbaar. Kenmerkend voor de ambulancezorg in 2017 is dat de inzet van een ambulance altijd gepaard gaat met een intentie tot vervoer naar (meestal) het ziekenhuis. Vervoer is echter ingrijpend voor de patiënt. Er is in toenemende mate sprake van inzetten waarbij ter plaatse zorg wordt verleend, maar vervoer daarna niet noodzakelijk bleek. Innovatie en technologische ontwikkelingen maken ter plaatse zorg verlenen ook steeds beter mogelijk. Er ontstaat zo, gevoed door de behoefte van de patiënt én de mogelijkheden, een accentverschuiving gecombineerd met een uitbreiding van het ambulance zorgaanbod: acute mobiele zorg zonder vervoer. In de komende jaren zal de ambulancesector deze verschuiving binnen het aanbod van mobiele zorg door RAV’s verder vorm- geven en beschrijven. Het belang van de patiënt én de keten van acute zorg zijn en blijven hét uitgangspunt.

We signaleren veel landelijke ontwikkelingen die de ambulan- cezorg raken en van invloed zijn op ons strategisch beleid. In dit hoofdstuk zetten we de belangrijkste op een rij. 3.1 Ziekenhuizen Veel verschillende ontwikkelingen raken de ambulancezorg. Een aantal veranderingen, zoals de concentratie van specialis- men in de acute zorg, zal naar verwachting de komende jaren toenemen. Zo zien we dat ziekenhuizen meer gaan samen- werken en zich specialiseren. Concreet betekent dit enerzijds de concentratie van hoogcomplexe zorg in- en buiten de regio, anderzijds het spreiden en gespreid houden van vooral chronische-, acute- en electieve zorg. Bij al deze zorgbehoeften is het gewenst dat ziekenhuisvoorzieningen in de buurt van de patiënt worden aangeboden. Andere ontwikkelingen die we signaleren is dat ziekenhuiszorg steeds vaker bij de patiënt aan huis plaatsvindt, medisch-specialistische behandelingen toegankelijker zijn en bij patiënten op hogere leeftijd uitge- voerd worden en dat de electieve zorg zich verplaatst van het ziekenhuis naar zelfstandige behandelcentra. Deze ontwikkelingen leiden tot een kortere behandelduur, een minder lang verblijf van patiënten in het ziekenhuis en het langer zelfstandig kunnen wonen, maar ook tot een verschuiving van de zorgvraag richting de acute zorg. Kwetsbare groepen met een onvoldoende vangnet in de thuissituatie doen eerder een beroep op de acute zorg, waaronder de ambulancezorg. Hierdoor neemt het aantal bewegingen tussen patiënten en zorginstellingen toe, net zoals de reisafstand tussen zorginstel- lingen toeneemt. 3.2 Patiënten veranderen De zorgvraag neemt niet alleen toe, maar wordt ook steeds complexer. Dat komt doordat patiënten ouder worden en steeds vaker te maken krijgen met meerdere (chronische) aandoeningen tegelijkertijd. Patiënten zelf veranderen ook. Ze worden zelfredzamer, weten beter wat ze willen en wensen (keten)oplossingen op maat. 3.3 Demografische ontwikkelingen Voorspellingen laten zien dat de bevolking in de komende decennia zal groeien. Uitgegaan wordt van een bevolkingsgroei van 1,3 miljoen mensen tot 2040. Daarnaast zal het aantal ouderen verdubbelen. Er zijn regionale verschillen in de bevolkingsgroei of juist -krimp. Dit heeft tot gevolg dat rand- stedelijke problemen anders van aard en inhoud zijn dan de problematiek in krimpregio’s. De provincie Overijssel behoort tot de krimpregio’s. Tegelijkertijd neemt de werkende bevol- king af.

3.4 Patiëntgerichte ketens De algemene overtuiging is dat de patiënt centraal dient te staan. Om dat in de praktijk te bewerkstelligen, denken we vanuit patiëntgerichte ketens die beginnen bij de zorgvraag van de patiënt. Dat is immers kwaliteit: de juiste zorg, passend bij de zorgvraag, op het juiste moment, op de juiste plaats. Patiënten verwachten dat zorgaanbieders daarbij optimaal, en beter dan nu het geval is, gebruik maken van technologische mogelijkheden. De kwaliteit van de huidige ambulancezorg is van een goed niveau. Dit blijkt onder andere uit patiënt- tevredenheidsonderzoeken die recent zijn uitgevoerd en uit het imago-onderzoek ambulancezorg. 3.5 Ontwikkelingen binnen de acute zorg De acute zorg moet in de toekomst goed toegerust zijn op de toenemende, veranderende en complexere vraag van de patiënt. De diverse ontwikkelingen en de consequenties daarvan, waaronder ook de toenemende logistieke problemen, maken dat we ervan overtuigd zijn dat de ambulancezorg nog meer een integraal onderdeel van de acute zorg moet worden. Vanuit deze gedachte blijft de ambulancesector werken aan de kwaliteit van de ambulancezorg. Dit leidt tot twee kernthema’s: zorgcoördinatie en mobiele zorg. ' We denken vanuit patiëntgerichte ketens die beginnen bij de zorgvraag van de patiënt.'

11

12

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

4 Regionale ontwikkelingen

De toenemende en veranderende zorgvraag (meer complex, vergrijzing, chronische zieken) overvraagt de huidige capaciteit en financiën in de gezondheidszorg. Het doet een beroep op de verantwoordelijkheid van iedere zorgpartij om de keten van (acute) zorg beter te organiseren. Het is evident dat het intensiveren van de samenwerking tussen ketenpartners en zorgprofessionals daarbij een belangrijke rol speelt. Ambulance Oost zet zich actief in voor meer samenwerking. We bereiden ons voor op de veranderende rol van de ambu- lancezorg in de acute zorgketen. Hierbij staat de patiënt cen- traal met patiëntgerichte ketens als kernthema. Dat betekent: de juiste zorg, passend bij de zorgvraag, op het juiste moment, op de juiste plaats, gebruikmakend van technologische moge- lijkheden en uitgevoerd door samenwerkende zorgpartners. Inzicht in de belangen van regionale partijen is onmisbaar om tot verdere samenwerking te komen. 4.1 Huisartsen(posten) In Twente zijn drie huisartsenposten (HAP) gesitueerd. De HAP Enschede-Oldenzaal, de CHP Almelo en de HAP Hengelo. De HAP Enschede-Oldenzaal en Hengelo zijn voornemens om te fuseren. Met de huisartsenposten zijn samenwerkingsovereen- komsten gesloten. Die overeenkomsten hebben betrekking op intake van zorgvragen en onderlinge afstemming over doorver- wijzing/overname van de zorg.

Daarnaast lopen verpleegkundig specialisten van Ambulance Oost stage op de huisartsenposten en doen zij structureel VS-en spreekuurdienst op de HAP’s. Recent is een pilot visite rijden door VS-en afgerond. Tenslotte verzorgd Ambulance Oost trainingen en nascholingen aan huisartsen (cursus dokter kom snel, reanimatie, AED-gebruik). Deze trainingen worden zeer gewaardeerd. Zowel de ambulance- als de huisartsensector streven meer en intensievere samenwerking na, onder andere als het gaat om zorgcoördinatie. De ambulancesector heeft zorgcoördinatie en mobiele zorg in haar toekomstvisie 2025 opgenomen. De Landelijke Huisartsenvereniging hanteert in haar toekomstvisie 2022 het uitgangspunt: gedeelde en afgestemde verantwoor- delijkheden met andere zorgverleners, zodat de verschillende zorgvragen op de juiste tijd en op de juiste plaats door de juiste zorgverlener worden beantwoord 1 . De HAP’s zijn betrokken bij onze ambulancezorg en een belang- rijke partner. Dagelijks werken huisartsen, ambulancemede- werkers en meldkamercentralisten samen rond acute zorgvra- gen. Ook op managementniveau zijn er goede contacten en maken we samenwerkingsafspraken. Bij verregaande samen- werking spelen zowel materiële (economische) als politieke (verdeling van invloed en macht) factoren een rol. Naast de HAP’s beschikt Twente over een huisartsenonder- neming van en voor Twentse huisartsen (THOON) en Roset. THOON is een coöperatie die haar leden diensten aanbiedt op concrete onderdelen van de praktijkvoering. De doelstelling is de positie van de huisarts in de (eerstelijns)gezondheids- zorg te versterken. THOON is ook de initiatiefnemer van het zorgnetwerk Twente: toekomstbestendige zorg voor de Twentse burger 2 . n De Federatie Eerstelijnszorg Almelo (FEA) 3 is vergelijkbaar met THOON. Roset initieert en verkent samen met zorgaanbieders, patiëntvertegenwoordigers, bedrijven en startups (keten)zorgprocessen om die te verbeteren en te optimaliseren. Roset 4 adviseert zorgketenpartners en probeert verspilling weg te nemen en zorgprocessen slank en eenvoudig te maken.

3.6 Ordening van de ambulancezorg In 2021 gaat de nieuwe Wet ambulancezorg (Waz) in. Het kabinet dient de komende jaren een keuze te maken over de definitieve ordening van de ambulancezorg in Nederland. Het ministerie van VWS heeft een adviesbureau gevraagd een vergelijkende analyse uit te voeren betreffende verschillende varianten voor ordening en financiering van de ambulancezorg. Het bureau adviseerde de zorgverzekeraars òf het ministerie van VWS aan te wijzen als regisseur van de ambulancezorg. Ambulancezorg kan bestaan uit zowel publieke als private aanbieders. Ook beveelt het bureau aan om de mogelijkheid van het terugbrengen van het aantal ambulanceregio’s naar tien gemeenschappelijke meldkamerregio’s te overwegen. Het bureau voorziet daarmee in een (verplichte) periodieke selectie door middel van een transparante selectieprocedure en aanbesteding. 3.7 Duurzame inzetbaarheid Een algemeen maatschappelijk vraagstuk is het ‘langer doorwerken’ als gevolg van de oplopende pensioenleeftijd. Duurzame inzetbaarheid staat hoog op de agenda van de ambulancesector en vakorganisaties. De toekomst zal moeten uitwijzen of - en in hoeverre - ambulancemedewerkers gezond en bekwaam de pensioengerechtigde leeftijd gaan halen. Duurzame inzetbaarheid zien we als een gedeelde verantwoor- delijkheid van medewerkers en werkgever. 3.8 Arbeidsmarktproblematiek Het arbeidsmarktonderzoek van Ambulancezorg Nederland laat zien dat de gemiddelde leeftijd binnen de ambulancezorg hoog is. Hiermee is de ambulancesector een afspiegeling van de maatschappij (vergrijzing). Een van de oorzaken hiervan is

dat met name ambulanceverpleegkundigen op hogere leeftijd intreden. De groep verpleegkundigen is voorafgaand aan de functie ambulanceverpleegkundige langer werkzaam in een ziekenhuis om te voldoen aan vereiste specialisaties en erva- ring. Er wordt gewaarschuwd voor een toenemend tekort aan gespecialiseerde verpleegkundigen. 3.9 Technologische ontwikkelingen De gezondheidszorg is een groeimarkt voor technologiebedrij- ven. Zo begeeft Phillips zich al jaren op de gezondheidsmarkt met innovatieve apparatuur. Nu bedrijven als Google en Apple zich ook met gezondheid gaan bezighouden zal dat de komen- de tien jaar een nog grotere verandering teweegbrengen. Met de vergrijzing en het ouder worden van mensen nemen ook de zorgvraag en -kosten toe. Technologie van bedrijven gaat wellicht helpen om de zorg beter, efficiënter en goedkoper te maken. 3.10 Transitie meldkamer Sinds 2014 loopt een landelijk traject onder de naam Transitie Landelijke Meldkamer Organisatie. Hierin wordt uitvoering gegeven aan het besluit van de minister om over te gaan tot een Nederlandse meldkamerorganisatie, die verantwoordelijk is voor tien landelijke meldkamers. Zij vervangen op hun beurt vijfentwintig regionale meldkamers. De planning is dat dit traject in 2021 is afgerond. De regio Twente heeft ultimo 2017 nog een colocatie meldkamer voor brandweer, politie en am- bulancezorg. Die zal de komende jaren geheel of gedeeltelijk verhuizen naar Apeldoorn.

Een belangrijk en actueel signaal is dat de huisartsenzorg tijdens ANW-uren overbelast is en kritische grenzen bereikt. Via de LHV en Ineen is de ambulance-sector benaderd om als ketenpartner mee te denken bij duurzame oplossingen (augustus 2017).

1 LHV/NHG: Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 2 http://www.zenderen.net/ 3 http://www.fealmelo.nl/ 4 http://www.roset-twente.nl/

13

14

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

4.2 Ziekenhuizen & Acute Zorg Euregio Twente kent twee ziekenhuizen: Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) met een vestiging in Almelo en Hengelo en het Medisch Spec- trum Twente (MST) met een vestiging in Enschede en Oldenzaal. MST Enschede biedt topklinische zorg en is het grootste niet- academisch ziekenhuis in Nederland. Het MST is tevens trauma- centrum en als Acute Zorg Euregio verantwoordelijk voor het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ). Het ROAZ kent onder meer budgetten toe voor gezamenlijk ‘Opleiden, Trainen en Oefenen’ (OTO). Acute Zorg Euregio is een samenwerkingsnetwerk, gevormd door achttien regionale zorginstellingen. Binnen het ROAZ zijn zeven regionale expertisegroepen actief waarin professionals van de zorgpartners vertegenwoordigd zijn. Zij heeft tot doel om een actueel inzicht in de zorgvraag, het zorgaanbod en de processen van de acute zorgketen in Twente en Oost Achterhoek te hebben en draagt zorg voor een optimale afstemming van activiteiten tussen de ketenpartners van het netwerk Acute Zorg Euregio. Ziekenhuisgroep Twente bevindt zich in een transitiefase met als doel om in 2020 beter in staat te zijn om de beste zorg, op de beste wijze aan te bieden aan patiënten binnen en buiten de regio. De ambulancepost Almelo is gevestigd op het terrein van het ZGT, met directe toegang tot de daar gevestigde huis- artsenpost en het ziekenhuis. Ambulance Oost werkt op tal van terreinen samen met de ziekenhuizen. Dagelijks halen en brengen we patiënten en worden initiatieven genomen om de (acute) ketenzorg te optimaliseren. Bijvoorbeeld door middel van het delen van informatie, maar ook door snellere behandeling bij CVA’s of cardiale klachten in een PCI-centrum (Percutane Coronaire Interventie). 4.3 Veiligheidsregio Twente De Veiligheidsregio Twente (VRT) is een samenwerkingsver- band tussen hulpdiensten en de veertien gemeenten in Twen- te. Een onderdeel van de Veiligheidsregio Twente is de genees- kundige hulpverleningsorganisatie bij ongevallen en rampen (GHOR). De GHOR coördineert de geneeskundige hulpverlening tijdens een crisis. Zij werkt daarbij samen met Ambulance Oost, GGD Twente, ziekenhuizen, huisartsenposten en overige partijen in de zorgsector. Een ander onderdeel van de VRT is de gemeenschappelijke meldkamer Twente, de colocatie van politie, brandweer en de MKA van Ambulance Oost. Samenwerking met de Veiligheidsregio Twente vindt op meerdere terreinen plaats. Met de GHOR is een overeenkomst gesloten, onder andere over het leveren van sleutelfunctiona- rissen bij grootschalige incidenten. Samen met de VRT vormen we de stichting Meldkamer Twente, verantwoordelijk voor gemeenschappelijke faciliteiten in de meldkamer. Verder is er een Vereniging van Eigenaren, bestaande uit Ambulance Oost en de VRT, omwille van het pand aan de Demmersweg in

15

16

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

5 Interne organisatie

5.5 Medewerkers Ambulancezorg is mensenwerk dat door professionele zorg- verleners wordt geleverd. De patiënt kan te allen tijde rekenen op bekwaam en bevoegd personeel. De medewerkers van Ambulance Oost zijn goed opgeleid en hebben kennis van actuele zorgprotocollen. Ze beschikken over hulpmiddelen om de best mogelijke zorg te verlenen. De professionals volgen continu scholingen en worden bijgestaan door een medisch manager en verpleegkundig specialisten. De arbeidsmarktverkenning voor gespecialiseerde zorgverle- ners laat een zorgelijk beeld zien. Ambulance Oost kent ten opzichte van andere ambulancezorg organisaties een oudere personele bezetting. Als gevolg van de opgelopen pensioen- leeftijd zal bij Ambulance Oost vanaf het jaar 2028 sprake zijn van een grotere uitstroom. De omvang van de staf en de ondersteunende diensten is, on- danks de groei van het aantal medewerkers in de organisatie, beperkt gebleven. Het slimmer en beter inrichten van admi- nistratieve processen heeft hieraan bijgedragen. De keerzijde hiervan is echter dat veel staffuncties enkelvoudig bezet zijn. De verwachte uitstroom van medewerkers met ondersteunen- de functies is inzichtelijk en hierop wordt geanticipeerd. In het jaar 2017 zijn externe adviezen opgevolgd om de toekomst van ICT en informatiemanagement en de personele bezetting daaromtrent te waarborgen.

Hengelo. De Veiligheidsregio Twente heeft ook een verant- woordelijkheid bij de transitie van de huidige meldkamer Twente naar de landelijke meldkamer (locatie) in Apeldoorn. 4.4 Zorgverzekeraar In Nederland zijn de zorgverzekeraars verantwoordelijk voor de financiering van de ambulancezorg. De zorgverzekeraars verdelen het landelijke macrobudget. Dat gebeurt op basis van beleidsregels die de Nederlandse Zorgautoriteit vaststelt. Het landelijke referentiekader Spreiding en Beschikbaarheid is een belangrijke pijler voor de financiering. Menzis is de vertegenwoordigende zorgverzekeraar voor Ambulance Oost. De zorgverzekeraars zijn onlangs door de minister van VWS gewezen op hun verantwoordelijkheid als zorginkoper met betrekking tot de aanrijdprestaties van RAV-en in Nederland. Of de zorgverzekeraars een regierol krijgen in de nieuwe Wet ambulancezorg is nog onduidelijk.

De stichting Ambulance Oost is sinds 1996 een zelfstandige zorginstelling (RAV). De stichting is financieel gezond en levert over een langere periode goede prestaties. De stichting voldoet aan kwaliteitsnormen en is initiatiefrijk waar het gaat om (zorg) innovatie en samenwerking met partners in de regio. Er zijn circa 200 medewerkers met een vaste aanstelling in de directe zorg werkzaam. Het overheadpercentage is <12%. 5.1 Strategie en beleid We hebben onze missie en kernwaarden vastgesteld en door- vertaald naar een visie, onze strategie. Vanuit het perspectief van de patiënt, klant/partner, maatschappij en bestuur/finan- cier zijn succesbepalende factoren geformuleerd. Dat geheel vormt het beleidskader om jaarlijks een actieplan te maken. Het actieplan vatten we samen in een A3-model. De kracht van het A3-model is dat het een verbinding legt tussen de missie en visie van Ambulance Oost, de belangen van stakeholders en vertaling in concrete acties. 5.2 Structuur We kennen een eenvoudige, platte structuur met een directie/ MT, teammanagers ambulancezorg, zorgprofessionals en een staf- & bedrijfsbureau. De functies zijn beschreven en de taken zijn helder. De directe zorgverlening kenmerkt zich door een grote mate van zelfstandigheid (zonder toezicht) en standaar- disatie: protocollen, bekwaamheid, kennis, materialen en normen. De organisatie wil de komende jaren meer verant- woordelijkheden/taken neerleggen bij medewerkers/teams. 5.3 Systemen Voor de directe zorgverlening zijn landelijke protocollen en procedures van toepassing. Dat geldt ook voor bekwaamheid en registratie in registers. Ook zijn werkinstructies, proce- dures en regelingen vastgesteld, al dan niet met advies - of instemming van de medezeggenschap. We beschikken over een sociaal intranet (Ambuplein) waar documenten te vinden zijn, maar waar bovenal communicatie en dialoog plaatsvindt. 5.4 Cultuur Ambulance Oost is een informele organisatie en de interne lijnen zijn kort. Directie en MT zijn rechtstreeks toegankelijk voor medewerkers. In het jaar 2017 vond een medewerkertevre- denheidsdialoog plaats met alle teams/medewerkers. Hiervoor maakten we gebruik van de zeven bronnen van arbeidsvreug- de. Elk team stelde een actieplan op om de komende jaren aan te werken. De verwachte regionale ontwikkelingen in de organisatie van de keten van acute zorg kunnen leiden tot ver- breding van het huidige takenpakket van zorgprofessionals.

• Gemeenten Voor gemeenten zijn aanrijdtijden in de gemeente van belang. Hoewel de A1-norm van toepassing is op RAV/regionaal niveau, blijven gemeenten vaak hun eigen gebied als referentie nemen. Gemeenten worden op de hoogte gehouden van de prestaties via de website van Ambulance Oost. Daarnaast sluiten we samenwerkingsovereenkomsten met gemeenten af om de bereikbaarheid van locaties te verbeteren. • Mediant/Dimence/Mindfit Dit zijn instellingen voor geestelijke gezondheidszorg die hulp, advies en begeleiding geven aan mensen met psychische en psychiatrische problemen. Ambulance Oost heeft samenwer- kingsovereenkomsten met deze instellingen gesloten betreffen- de acute psychiatrische zorgvragen. • GGD Twente Bevordert en bewaakt de gezondheid van burgers in Twente met als doel een gezonde Twentse samenleving. In het kader van calamiteiten en grootschalige incidenten heeft Ambulance Oost via de GHOR te maken met advisering van specialisten van de GGD (milieu, infectieziekten, etc.). • VVT Thuiszorg Er zijn meerdere thuiszorgaanbieders in Twente die vaak een verpleegtechnisch team hebben dat thuis specialistische zorg verleent. Dat is vaak ter ondersteuning van wijkverpleegkundigen/ verzorgenden.

4.5 Overige stakeholders • Zorgbelang Overijssel

Zorgbelang Overijssel staat voor belangenbehartiging van patiënten en patiëntenverenigingen in Overijssel. De ambulan- cesector kent geen cliëntenraden. We onderhouden jaarlijks contact met Zorgbelang om informatie uit te wisselen over de kwaliteit van zorg (bereikbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit).

Scherp zijn, scherp blijven. Kennis bijhouden, weten wat er speelt. Open staan voor updates en innovaties in het vakgebied. Meedoen aan projecten. Uitdagingen aangaan. Professionaliteit, passie en plezier, dat kenmerkt de houding van onze medewerkers. Betrokken bij het vak en bij de organisatie. Altijd gespitst op het verlenen van de best mogelijke zorg.

17

18

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

6 Conclusie

De ambulancezorg en de (acute) zorg zijn volop in beweging. De nieuwe Wet ambulancezorg laat naar verwachting nieuwe toetreders toe tot de ambulancemarkt. Dat kunnen bestaande of geheel nieuwe aanbieders zijn. Gebleken is dat nieuwe aan- bieders relatief eenvoudig een regio kunnen overnemen. Ook is het nog niet duidelijk of er een vorm van differentiatie komt tussen gepland en ongeplande ambulancezorg, wat kan leiden tot opgedeelde ambulancezorg met separate aanbestedingen. Regionaal vinden zorgpartners elkaar steeds beter, zoals in het ROAZ. De huisartsenposten zijn bij ziekenhuizen gesitueerd, wat intensivering van samenwerking oplevert. Huisartsen erva- ren een toenemende werkdruk en doen landelijk een beroep op zorgpartijen om te ondersteunen, ook op de ambulancesec- tor is een beroep gedaan. Ziekenhuizen werken regionaal meer samen en zien ook de kanteling naar grotere noodzaak voor extramurale zorgverlening, zoals nazorg na ontslag. Ambulance Oost werkt met veel partijen samen. Als het gaat om de acute zorgketen vinden zorgpartners en zorgprofessio- nals elkaar in de zorgvraag van de patiënt: ‘op de juiste tijd, op de juiste plaats, door de juiste zorgverlener’. Als het gaat om extramurale acute mobiele zorg, dan zijn huisartsen (HAP’s) en ziekenhuizen dé aangewezen partners om ketenzorgprocessen te innoveren in het kader van zorgcoördinatie (intake en uitgif- te) en extramurale acute mobiele zorg. Openbare orde en veiligheid blijft eveneens een wezenlijk aan- dachtsgebied, zowel bij de voorbereiding op calamiteiten, als het leveren van sleutelfunctionarissen. Hiertoe dient de samenwer- kingsovereenkomst met de GHOR. De overige partners verschil- len in mate van belang en invloed. Met deze partners kan de samenwerking in stand gehouden worden door aanhoudende communicatie en tijdig informeren. Eerdere externe analyses en strategische motieven leidden tot een fusievoornemen met de RAV IJsselland. Die is uiteindelijk gecanceld waardoor, met het oog op veranderende wet- en regelgeving, nieuwe strategische keuzes gemaakt moeten worden.

De interne organisatie staat er goed voor. De personele bezetting is op orde en de noodzakelijke kennis en kunde is aanwezig. De komende decennia zal de acute zorg in de regio veranderen. Meer samenwerking, domeinverbreding en technische mogelijkheden gaan bestaande functies en taken beïnvloeden. Commitment van zorgprofessionals is gewenst om breder te kunnen kijken naar inzet van gespecialiseerde kennis en ervaring in de keten van acute zorg. Hiervoor is inzicht in organisatorische, politieke en financiële belangen van ketenpartners van belang. Aandacht voor de arbeidsmarktproblematiek is noodzakelijk. Hoewel de komende jaren de uitstroom vanwege latere pensi- onering meevalt, zal tijdig gekeken moeten worden naar deze problematiek. Dat geldt niet alleen voor toekomstige functie- profielen en de beschikbaarheid over nieuwe gekwalificeerde medewerkers, maar ook voor mobiliteit binnen de acute gezondheidszorg en afstemming van de arbeidsvoorwaarden. Het meer zelfsturend maken van teams/medewerkers vraagt om herziening van taken en werkprocessen. Het heeft gevol- gen voor de huidige rol en het takenpakket van lijn, staf- en ondersteunende functies. Ook de enkelvoudige bezetting van kritische functies zal nader bezien moeten worden.

Iedere dag een beetje beter is ons motto. We streven naar ‘in één keer goed’. Binnen Ambulance Oost ligt de focus op voortdurend verbeteren en zorg op maat. Een voorbeeld daarvan is de Zorgambulance. Veel aandacht gaat uit naar het opleiden, trainen en oefenen van onze professionals. Maar ook in andere organisatieactiviteiten is de grondhouding ‘leren’. We stimuleren het melden van afwijkingen en incidenten maar ook het doen van verbetervoorstellen. We reflecteren kritisch op wat we doen en stellen feedback van patiënten en ketenpartners op prijs.

19

20

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

7 Beleidsthema’s Rekening houdend met de hiervoor beschreven ontwikkelingen en conclusies hebben we voor de komende jaren een zestal beleidsvoornemens bepaald: 1. Inspelen op veranderingen. 2. Acute mobiele zorg zonder vervoer. 3. Effectieve en efficiënte werking acute zorgnetwerk. 4. Samenwerken tijdens een crisis. 5. Regionale coördinatie acute zorgvragen. 6. Ambulance Oost gezond en wel.

7.2 Acute mobiele zorg zonder vervoer Voor veel mensen is een rit naar het ziekenhuis een spannende gebeurtenis die stress geeft. Vaak is een bezoek aan het zieken- huis echter niet nodig en kan dezelfde hoge kwaliteit medi- sche zorg ook thuis worden aangeboden. Soms is daarbij een advies of het meekijken van een medisch specialist of (huis) arts gewenst. Daarom staan we in direct contact met behulp van beeld, geluid en belangrijke gegevens. Dat is fijner voor de patiënt en geeft ruimte in het ziekenhuis. 7.3 Effectieve en efficiënte werking acute zorgnetwerk Als huisartsen, ziekenhuizen, specialisten en ambulance- zorg hetzelfde doen of elkaars werk soms ook nog eens gedwongen moeten overdoen, dan is dat iets waar je snel verandering in wilt aanbrengen. Daarom zitten de zorgpar- tijen regelmatig met elkaar aan tafel om te kijken hoe zij de dingen doen en hoe het nog beter kan. Het doel: de zorg voor de patiënt nog verder verbeteren door ‘de keten’ nog slimmer te organiseren. Beleidsaccent: • Nieuwe zorgconcepten.

7.5 Regionale coördinatie acute zorgvragen Druk, druk, druk en dan ook nog al die verschillende nummers van zorgverleners en tijden waarop ze bereikbaar zijn. Dat kan anders, beter. Daarom wil Ambulance Oost samen met huis- artsen en andere zorgpartijen komen tot regionale coördinatie van acute zorgvragen: dag en nacht kun je erop vertrouwen dat de juiste zorg, tijdig, op de juiste plek geboden wordt. Als het erop aankomt. Als elke seconde telt. Bij echte spoed gaat het niet alleen om zo snel mogelijk ter plaatse te zijn, maar ook om snel inzicht te krijgen in de zorgvraag en met de juiste behandeling te starten. Daar is iedere medewerker van Ambulance Oost van doordrongen en daar zijn we 24/7 op ingesteld. Snelheid draagt hiermee bij aan een hoge kwaliteit van ambulancezorg.

7.4 Samenwerking tijdens een crisis Soms gaan dingen helaas vreselijk verkeerd - soms zelfs zo erg dat de ambulancezorg het niet alleen op kan lossen. Neem een pandemie; een wereldwijde epidemie van een besmettelijke ziekte. Dan werkt Ambulance Oost met allerlei partners uit de gezondheidszorg, politie en de veiligheidsregio samen. Bij grote ongevallen met veel slachtoffers en andere calamiteiten zijn soms veel verschillende hulpdiensten en organisaties nodig die samenwerken om het tij te keren. Wanneer sprake is van een crisis, kan het dus zomaar zijn dat de ambulancezorg deel uitmaakt van een team. Een team bestaande uit alleen uit de gezondheidszorg, maar soms ook veel breder: gemeente, brandweer, politie, het waterschap en het leger. De meeste mensen hebben gelukkig zelden tot nooit te maken met ambulancezorg. Toch vinden we het belangrijk om duidelijk te zijn in wie we zijn en wat we doen. We geven graag voorlichting over hoe onze organisatie in elkaar zit en hoe we er voor zorgen dat de inwoners van onze regio kunnen vertrouwen op de beste kwaliteit ambulancezorg ‘als het er op aan komt’. Achter die gele auto’s zit een hele wereld die onbekend is. Die willen we graag laten zien. Niet alleen om een helder en reëel beeld te schetsen maar vooral omdat we er trots op zijn.

7.1 Inspelen op veranderingen Dat we te maken hebben met grote veranderingen op allerlei gebieden, dat merken we iedere dag. Het maakt niet uit of het nu gaat om een steeds grotere afhankelijkheid van technolo- gie – wat moet je nog zonder smartphone? - of de druk dat alles steeds sneller moet. Alles verandert: onze leefomgeving, de manier waarop we met anderen samenwerken, de sociale omgang... Ook Ambulance Oost ziet de snelle veranderingen in techniek, in organisatie, in samenwerkingsvormen in de acute zorg en in de maatschappij. Daar spelen we als organisatie op in en we stemmen het ambulancezorgaanbod erop af. Dat lukt alleen als medewerkers positief tegenover de veranderingen staan en deze willen ondersteunen, dan wel versnellen.

Beleidsaccent: • LMO transitie. • Regionaal zorg coördinatiecentrum.

Beleidsaccent: • Participeren in ketennetwerken. • Transparantie informatie in- & extern. • Zorg- en technologische innovatie.

7.6 Ambulance Oost gezond en wel Veranderingen in de wereld en de samenleving raken ook de ambulancezorg. Daar zijn we ons bij Ambulance Oost van bewust. We stimuleren onze medewerkers om voorbereid te zijn op de toekomst, waarbij de gezondheidszorg er compleet anders uitziet dan de huidige. Ambulance Oost moet nu naden- ken over de mogelijkheden, de kansen - en de uitdagingen - waarmee zij de komende jaren te maken krijgt.

Beleidsaccent: • Veranderbereidheid.

Beleidsaccent: • Arbeidsmarkt zorgprofessionals. • Duurzaam inzetbaarheid. • Wet Ambulancezorg (2021) & strategievorming • Financiële- en kwalitatieve resultaten • Eigenaarschap naar zorgprofessionals/teams.

De wereld van de ambulancezorg is voortdurend in beweging. Zowel technisch als medisch gaan de ontwikkelingen in snel tempo. Er zijn voortdurend nieuwe mogelijkheden, niet alleen in de directe zorg aan de patiënt maar ook in de randvoorwaarden zoals wagenpark, hulpmiddelen, en communicatietechnieken. Continu worden nieuwe ontwikkelingen gemonitord en beoordeeld op toepasbaarheid en kwaliteitsverbetering. We lopen graag voorop in vernieuwingen die de kwaliteit aantoonbaar verbeteren.

Verklaring kleuren (perspectief) Bestuur en financiers Medewerkers Klanten en partners Maatschappij

Beleidsaccent: • Interne crisisorganisatie. • Samenwerkingsovereenkomsten.

21

22

Ambulance Oost

Meerjarenbeleidsplan 2018-2021

' We stimuleren onze medewerkers om

voorbereid te zijn op de toekomst, waarbij de gezondheidszorg er compleet anders uitziet dan de huidige'

23

Ambulance Oost