Oerbos Hooidelta

veen. Uiteindelijk raakte ook het zuidelijke deel van de polder met veen begroeid. De veenvorming is hier zo’n 2000 jaar geleden begonnen. 45 In de polder Mastenbroek is vanuit het noordwestelijke deel bovenop de voedselarme humuspodzolgronden in eerste instantie voedselrijk veen gaan groeien onder invloed van voedselrijk kwelwater uit diepere grondlagen. Wanneer een veenmoeras onder deze omstandigheden tot stand komt spreken we van dwangwaterveen. Het gebied wijkt hierin af van andere zandstreken waar direct op het voedselarme zand vaak het voedselarme veenmosveen werd gevormd. 46 De benodigde voedingsstoffen voor het veen dat in de polder Mastenbroek werd gevormd kwam dus niet vanuit de, van tijd tot tijd overstromende IJssel en het Zwartewater. Indirect hadden deze rivieren wel invloed op de vorming van het veen doordat ze belangrijk waren voor de drainage van het gebied. Op basis van bodemkundig onderzoek ter hoogte van Zwolle-Stadshagen kon worden aangetoond dat het veen dat hier destijds tot ontwikkeling kwam bestond uit mesotroof broekveen. Deze veensoort kwam voor in een matig voedselrijk moeras met boomopslag van met name de zwarte els. Dergelijke venen worden gevormd in een milieu met wisselende waterstanden. In de winter was het er plas-dras, in de zomer zakte het grondwater vele decimeters diep weg. Daarbij werd de top van het veen in het voorjaar en in de zomer ontwaterd en kwam deze in contact met zuurstof. Daardoor trad er in deze laag veel vertering van plantenresten op, wat zorgde voor een voedselrijke omgeving. Geen wonder dat hier veel kruiden en bomen een plek vonden en tezamen een broekbosvegetatie vormden. 47 Wanneer de plek echter veel minder gemakkelijk droogviel in het zomerhalfjaar trad veel minder vertering op in de toplaag en ontstond ook een veel moerassiger vegetatie van met name zeggeplanten. Wortelgroei van bomen in de toplaag is hier niet mogelijk, waardoor zeggenmoerassen een zeer open landschap kennen.

Fig. 25. Schematische weergaven van veenvorming door stijging van de grondwaterspiegel. Gemaakt door S. van den Wittenboer.

45 Hamming 2007, 83. 46 Hamming 2007, 83.

47 Hamming 2007, 84.

31