Oerbos Hooidelta

Inhoudsopgave Inleiding

6

Hooi, hooien en hooiers

98 99 101 107 111 114 118

Ter Plaatse

De IJsseldelta: een landschap met vele gezichten

8

Werken met gras en hooi Innovatie en techniek In tijden van rampspoed In taal, kunst en wetenschap

Langs de oevers van het Zwartewater en dwars door de Oldematen

9

Per ballon over Kampereiland en de Polder Mastenbroek Een boottocht langs de IJssel en door het Kamperveen

13 18 22

Korte Kroniek

Een gevarieerd landschap

Hoe het hooi verdween uit de IJsseldelta: de laatste generatie hooiboeren Jan Bruins: ‘Kampereilander hooi rook als vers brood’ Bertus van der Kolk: ‘mijn opa kreeg dispensatie van de pastoor om op zondag te hooien’ Harm Moed: “De hooibrand was het gesprek van de dag” Truida Moraal-Groen: ‘op de Viltkoele stonden zo’n vijftien hooibergen’ Arie en Alie Kronenberg: ‘Als je de koeien alleen van het hooi uit de Olde Maten moest melken, had je ze zo droog Geuje van der Linde: ‘op het Kampereiland stonden overal hooioppers Egbert Hoekman: 'als je kunt hooien, dan moet je hooien'

Het ontstaan van het natuurlijke landschap

24 24

124 125

IJs, wind en water vormen het landschap

8000 jaar geleden: oerbossen vullen het ledige landschap 6000 jaar geleden: rietveen en broekveen langs de IJssel en het Zwartewater 5000 jaar geleden: Veenmosveen ter hoogte van Kamperveen en de Oldematen 2000 jaar geleden: een moerasbos in de polder Mastenbroek33 900 jaar geleden: de geboorte van het Kampereiland

27

134 137

28

29

143

32

149

Het middeleeuwse agrarische cultuurlandschap Het veenmoeras wordt in rechte plakken gesneden

35 35 46

154 160

Van laagveenvlakte tot polder Mastenbroek

De belten van het Kampereiland

51

Nawoord en dankwoord

166

Hooiland in de IJsseldelta: ligging, kwaliteit en botanische samenstelling 55 De hooilanden langs het Zwartewater 55 Buitendijks hooien langs de oevers van de IJssel 65 Van akkers tot hooiland: Kampen en het Kamperveen 70 Tussen blauwgras, moeras en petgaten: De hooilanden van de Oldematen 78 De greppelrijke blokken en slagen van polder Mastenbroek 84 De rijke hooilanden van het Kampereiland 91

Bronnen en literatuur

167

4