Oerbos Hooidelta

Enk gelegen. De hooilanden in dit lagergelegen terrein hebben een venige ondergrond. In sommige stukken land kunnen nog restanten van het ontgonnen veenmosveen terug worden gevonden. Een venige en daardoor iets zuurdere ondergrond is voor het verbouwen van hooi minder gunstig. Het hooiland in de Buitenlanden is door de inspecteur van het Kadaster dan ook hoofdzakelijk ondergebracht in klasse 3 en 4. 129

Zuiderzee van tijd tot tijd over het boerenland stroomde vormde echter wel een probleem voor de toenmalige bewoners. Wateroverlast Het Buitenland bestond uit een aaneengesloten complex van in lange stroken verkavelde landerijen tussen de IJssel en de Hoge weg. Een zomerdijk beschermde het Buitenland tegen zomerse overstromingen vanuit de IJssel zodat het vee dat er werd geweid en het hooi dat er werd verbouwd geen gevaar liep of beschadigd raakte. Bescherming tegen het van tijd tot tijd opgestuwde zeewater vanuit de Zuiderzee dat via een laagte met de naam ‘de Enk’ zo het Buitenland in kon stromen was er niet en was in de beginfase vermoedelijk ook niet nodig omdat het land nog niet ver genoeg was ingeklonken en omdat de stormvloedstanden nog betrekkelijk laag waren. Van een beschermende dijk tegen het zeewater langs de Enk kwam het voorlopig ook niet. In plaats daarvan zijn de toenmalige boeren het rond 1300 hogerop gaan zoeken om zodoende droge voeten te houden. De bewoning schoof verder het veen in richting het hoger gelegen Binnenland. 127 De achtergelaten landerijen zullen in gebruik zijn gebleven als hooiland en weiland, die regelmatig door zowel de IJssel als door het Zuiderzeewater overspoeld raakten. Dat het Buitenland rond 1832 deels als weiland gebruikt kon worden kan te maken hebben met het hoger opslibben van dit nog lang buitendijks gelegen terrein. Vermoedelijk lag er al rond het jaar 1308 een dijk tussen Hattem en Kampen langs de zuidelijke IJsseloever. Deze dijk werd in het jaar 1582 in het Dijkrecht van Kamperveen een zomerdijk genoemd. 128 Dat betekent dat de Buitenlanden in ieder geval tot dat jaar vooral ’s winters nog regelmatig overstroomd konden raken met rivierwater. Ook het zeewater wist zijn weg richting Het Buitenland te vinden. De weilanden in Het Buitenland liggen grotendeels op overslaggronden. Deze bodem is gevormd door kleiige materiaal dat vanuit de Zuiderzee via de Enk in Het Buitenland werd afgezet. Hierdoor ligt het land direct ten oosten van de Enk gemiddeld 30 tot 50 centimeter hoger dan de landerijen verder oostwaarts van de

Fig. 60. Ten Have 1648. Ondanks het verdwijnen van de bewoning in het Buitenland raakte het gebied mettertijd toch beter beschermd tegen zowel de zee als tegen de rivier. De Enk werd afgedamd door de aanleg van een dijk tussen de Hogeweg en de Zwartendijk. Dat gebeurde in het jaar 1478. De dijk brak daarna nog meerdere malen door, gezien de oppervlakte overslaggronden die de bodemkaart voor dit gebied weergeeft (pag. x)

127 Van der Schrier 2008 87. 128 G.A.J. van Engelen van der Veen 1924, 20.

129 Hisgis, Fryske Akademy.

72